بهترین سن برای فلوراید تراپی کودکان

فلوراید تراپی یکی از روش‌های پیشگیرانه‌ی بسیار مؤثر در دندانپزشکی کودکان است که نقش مهمی در جلوگیری از پوسیدگی و تقویت مینای دندان دارد. بسیاری از والدین در جلسات مشاوره از ما می‌پرسند: بهترین سن برای فلوراید تراپی چه زمانی است؟
پاسخ این سؤال وابسته به وضعیت دندان‌های کودک، عادات بهداشتی و سن اوست. در این مقاله به‌عنوان یک متخصص دندانپزشکی کودکان، به‌طور کامل به این موضوع می‌پردازم.

فلوراید تراپی چیست؟ نظر متخصص دندانپزشکی اطفال

فلوراید یک ماده‌ی معدنی طبیعی است که باعث استحکام مینای دندان شده و مقاومت دندان‌ها را در برابر حمله باکتری‌ها و اسیدهای تولید شده از مواد غذایی بالا می‌برد. در فلوراید تراپی، دندانپزشک مقادیر کنترل شده و غلیظ فلوراید را به صورت ژل، فوم یا وارنیش روی سطح دندان‌ها قرار می‌دهد. این کار تنها چند دقیقه طول می‌کشد اما اثرات آن برای ماه‌ها باقی می‌ماند.

بهترین سن برای فلوراید تراپی کودکان

بهترین زمان برای شروع فلوراید تراپی، زمانی است که تمام دندان‌های شیری رشد کرده باشند؛ این اتفاق معمولاً در حدود ۳ سالگی رخ می‌دهد.
با این حال، بیشترین اثربخشی فلوراید تراپی در بازه‌ی سنی ۶ تا ۱۴ سالگی مشاهده می‌شود؛ یعنی درست زمانی که کودکان بیشترین خطر پوسیدگی دندان را تجربه می‌کنند و دندان‌های دائمی در حال رویش هستند.

 نکته مهم: فلوراید تراپی برای کودکان زیر ۴ سال توصیه نمی‌شود، زیرا در این سن احتمال بلعیدن مواد وجود دارد که می‌تواند باعث مسمومیت یا ایجاد لکه‌های سفید روی دندان‌ها شود.

چرا فلوراید تراپی در سنین پایین اهمیت دارد؟

-حفظ سلامت دندان‌های شیری و جلوگیری از پوسیدگی زودرس
-تقویت جوانه‌های دندان‌های دائمی که در حال شکل‌گیری زیر لثه هستند
-کاهش احتمال پوسیدگی دندان‌های دائمی در آینده
-صرفه‌جویی در هزینه‌های درمان‌های پیچیده‌تر مثل پرکردن و روکش دندان

مقدار مناسب فلوراید برای کودکان در خانه

حتی پیش از فلوراید تراپی، مصرف درست فلوراید در خانه اهمیت زیادی دارد.

کودکان زیر ۳ سال: مقدار خمیر دندان فلورایددار باید به اندازه‌ی یک دانه برنج باشد.
کودکان ۳ تا ۶ سال: مقدار خمیر دندان به اندازه‌ی یک نخود کافی است.
والدین باید حتماً هنگام مسواک زدن کودک حضور داشته باشند تا مطمئن شوند خمیر دندان بلعیده نمی‌شود.

مزایای فلوراید تراپی

فلوراید تراپی در صورت انجام در سن مناسب، مزایای متعددی دارد:

-افزایش مقاومت مینای دندان در برابر پوسیدگی
-کند یا متوقف کردن روند کرم‌خوردگی
-کاهش حساسیت دندان‌ها
-جلوگیری از التهاب و عفونت لثه
-تقویت جذب مواد معدنی مانند کلسیم و فسفر در ساختار دندان

عوارض فلوراید تراپی در کودکان

فلوراید تراپی اگر توسط متخصص دندانپزشکی اطفال و با دوز مناسب انجام شود، معمولاً هیچ عارضه جدی ایجاد نمی‌کند. با این حال، برخی عوارض احتمالی وجود دارند که والدین باید از آنها آگاه باشند:

۱. تغییر رنگ دندان‌ها (فلوروزیس)
شایع‌ترین عارضه مصرف بیش از حد فلوراید در کودکان، ایجاد لکه‌های سفید یا تغییر رنگ مینای دندان است.
این وضعیت زمانی رخ می‌دهد که کودک فلوراید زیاد از منابع مختلف (خمیر دندان، مکمل‌های فلوراید، آب آشامیدنی فلوراید دار) در دوران رشد دندان‌ها مصرف کرده باشد.
فلوروزیس معمولاً از بدو تولد تا ۸ سالگی ایجاد می‌شود.

۲. تهوع یا استفراغ خفیف
در صورتی که کودک مقدار کمی از فلوراید را ببلعد، ممکن است حالت تهوع یا استفراغ کوتاه مدت رخ دهد.
به همین دلیل برای کودکان زیر ۶ سال معمولاً توصیه می‌شود از وارنیش فلوراید استفاده شود که امکان بلع آن کمتر است.

۳. حساسیت یا تحریک لثه و دهان
برخی کودکان ممکن است بعد از فلوراید تراپی کمی حساسیت در دندان‌ها یا لثه تجربه کنند، که معمولاً کوتاه مدت و بدون نیاز به درمان خاص است.
تحریک پوست ناشی از تماس با ژل یا فوم فلوراید نادر است، اما در صورت مشاهده باید با دندانپزشک مشورت شود.

۴. سمیت در صورت مصرف بیش از حد
مصرف بیش از حد فلوراید می‌تواند منجر به علائم جدی مانند حالت تهوع شدید، اسهال، تعریق و ضعف شود، ولی این حالت بسیار نادر است و معمولاً به دلیل بلع مقادیر زیاد فلوراید اتفاق می‌افتد.
رعایت دوز توصیه شده توسط دندانپزشک خطر سمیت را تقریباً به صفر می‌رساند.

نکات مهم برای پیشگیری از عوارض

-همیشه فلوراید تراپی را در مطب دندانپزشکی و زیر نظر متخصص انجام دهید.
-در کودکان زیر ۶ سال از وارنیش فلوراید استفاده کنید.
-مراقب باشید کودکان خمیر دندان فلورایددار را بلع نکنند.
-مصرف مکمل‌های فلوراید فقط با تجویز دندانپزشک باشد.

چند وقت یکبار باید فلوراید تراپی انجام شود؟

انجمن دندانپزشکی آمریکا (ADA) توصیه می‌کند فلوراید تراپی بسته به شرایط دهان و دندان کودک، هر ۶ تا ۱۲ ماه تکرار شود. کودکان با دندان‌های حساس یا سابقه پوسیدگی‌های متعدد، ممکن است به جلسات منظم‌تر نیاز داشته باشند.

فلوراید تراپی یک درمان پیشگیرانه ساده اما بسیار مؤثر است که می‌تواند سلامت دندان‌های کودک را تا سال‌ها تضمین کند.
بهترین سن شروع این درمان حدود ۳ سالگی است و بیشترین اثربخشی آن در ۶ تا ۱۴ سالگی مشاهده می‌شود. با مراجعه منظم به متخصص دندانپزشکی کودکان و رعایت بهداشت دهان در منزل، می‌توان احتمال پوسیدگی دندان در کودکان را به حداقل رساند.

دکتر سعیده طالبیان پور بهترین فلورایدتراپی برای کودکان در شاهین‌شهر

قصه‌ی لبخند کوچولوها در مطب دکتر طالبیان پور

یه روز ، در دل شاهین‌شهر، ساختمانی بود به نام الهیه، طبقه‌ی دومش همیشه پر از خنده‌های کودکانه بود. اونجا مطب خانم دکتر سعیده طالبیان پور بود؛ دندانپزشکی که نه فقط دندان‌ها رو درمان می‌کرد، بلکه ترس بچه‌ها رو هم با مهربونی‌اش آب می‌کرد.

یه روز مامانِ آوا، دختر پنج‌ساله‌ی بازیگوش، با نگرانی وارد مطب شد. آوا عاشق شکلات بود و مامانش نگران پوسیدگی دندون‌هاش. خانم دکتر با لبخند گفت: «نگران نباشید، فلورایدتراپی مثل یه سپر محافظ برای دندون‌های کوچولوهاست.»

آوا اولش کمی ترسیده بود، اما وقتی دید خانم دکتر با عروسک‌های رنگی و قصه‌های شیرینش حواسش رو پرت می‌کنه، با خیال راحت نشست روی صندلی. فلوراید مثل یه جادو، روی دندون‌هاش نشست و قول داد که ازشون در برابر پوسیدگی محافظت کنه.

مامان آوا با لبخند از مطب بیرون رفت و گفت: «کاش همه‌ی دکترها مثل خانم دکتر طالبیان پور بودن؛ هم متخصص، هم مهربون، هم قصه‌گو.»

از اون روز به بعد، آوا هر وقت می‌خواست شکلات بخوره، اول به دندون‌هاش نگاه می‌کرد و می‌گفت: فلوراید جون، مراقبم باش!

سوالات متداول درباره فلوراید تراپی کودکان

۱. آیا همه کودکان به فلوراید تراپی نیاز دارند؟
نه، فلوراید تراپی برای همه کودکان ضروری نیست. کودکان با ریسک بالای پوسیدگی دندان، سابقه پوسیدگی، دندان‌های حساس یا بهداشت دهان نامناسب بیشتر از سایرین به این درمان نیاز دارند. دندانپزشک با بررسی وضعیت دندان‌ها تصمیم‌گیری می‌کند.

۲. آیا فلوراید تراپی درد دارد؟
خیر، فلوراید تراپی یک روش غیرتهاجمی و بدون درد است. کودک ممکن است کمی طعم فلوراید را حس کند، اما کل فرایند تنها چند دقیقه طول می‌کشد و نیاز به بی‌حسی ندارد.

۳. آیا فلوراید تراپی برای بزرگسالان هم مفید است؟
بله، فلوراید تراپی برای بزرگسالان هم مؤثر است، به‌خصوص برای کسانی که دندان‌های حساس دارند، لثه تحلیل رفته دارند یا سابقه پوسیدگی در سال اخیر دارند.

۴. بعد از فلوراید تراپی چه مراقبت‌هایی لازم است؟

تا نیم ساعت بعد از درمان چیزی نخورید و ننوشید تا فلوراید جذب شود.
رعایت بهداشت دهان و دندان با مسواک و نخ دندان روزانه
مراجعات دوره‌ای به دندانپزشک برای تمدید فلوراید تراپی هر ۶ تا ۱۲ ماه

۵. آیا فلوراید تراپی می‌تواند پوسیدگی دندان را کاملاً متوقف کند؟
فلوراید تراپی روند پوسیدگی را کند یا متوقف می‌کند و مینای دندان را تقویت می‌کند، اما جایگزین رعایت بهداشت دهان و رژیم غذایی سالم نمی‌شود. ترکیب فلوراید تراپی با مسواک زدن منظم و کاهش مصرف قند، بهترین نتیجه را می‌دهد.